Kira Tespit Davalarına İhtiyati Tedbir Önerisi
Enflasyondaki hızlı artış, kiraları da etkiliyor. Bu da kira tespit davalarının hem sayısını artırıyor hem de bazen mağduriyetlere yol açıyor. Altınbaş Üniversitesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Umut Yeniocak davaları ve mağduriyetleri azaltacak bir öneri getirdi.
Yüksek enflasyon sebebiyle hızla artan kiralar ev sahibi ile kiracıları çok sık karşı karşıya getiriyor. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Yeniocak, bu süreçteki kira tespit davalarına dikkat çekti; yaşanan mağduriyetlerin azaltılması için öneride bulundu.
Prof. Dr. Umut Yeniocak, Türk Borçlar Kanunu’na (TBK 344/3) göre, kira tespit davalarının en erken altıncı kira yılı için açılabileceğini, bu davayı da genellikle kiraya veren tarafın kiracıya karşı açtığını ve davanın konusunun da kira bedelinin emsalleri düzeyine yaklaştırılması olduğunu dile getirdi.
Mevcut durum hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yeniocak, kiraya verenin açacağı tespit davasını kazanmasının neredeyse kesin olmasına rağmen sonuç alınabilmesinin birkaç yıl sürdüğüne işaret etti; “Kiraya verenin davanın sonunu beklemesi hatta geçmişe dönük kira farklarının tahsili talebiyle karar icraya koyması için de mahkeme kararının kesinleşmesini beklemesi gerekiyor.” dedi.
Yeniocak’a göre kiraya veren, yıllar süren davanın sonunu bekleyip geçmişe dönük kira farkını faiziyle birlikte talep ettiğinde, kanun gereği kendisine ödenen faizin de enflasyon karşısında oldukça düşük düzeyde olduğundan bir mağduriyet de bu aşamada yaşanıyor.
Bu tabloda müdahale edilmesi gereken pek çok nokta olduğuna değinen Yeniocak, “Elbette, enflasyon kalıcı olarak düşürülmedikçe bu sorunun sadece hukuk yoluyla kalıcı olarak çözümü mümkün değildir.” değerlendirmesini yaptı.
Prof. Dr. Yeniocak, kira tespit davalarında kısa vadede mağduriyetin giderilebilmesi için davacı kiraya veren tarafın, davalı kiracının dava süresince emsal kiraya yakın bir kira ödemesi yönünde ihtiyati tedbir talep edebileceğini söyledi. Prof. Dr. Yeniocak’a göre, dosyada sıra dışı bir durum yoksa mahkemenin de özellikle içinde bulunduğumuz yüksek enflasyon şartlarında bu tedbir kararını vermesi gerekir.
Yeniocak, böylece, dava boyunca yükseltilmiş kira bedelini tahsil eden ev sahibi için davanın uzun sürmesinin ikinci bir mağduriyet sebebi olmaktan çıkacağını kaydetti. Yeniocak, mahkemelerin bu yönde tedbir kararı vermeleri halinde uyuşmazlıkların arabuluculuk aşamasında anlaşmayla çözülme ihtimalinin de artmasından dolayı dava sayısının azalacağı görüşünü dile getirdi. Yeniocak, bu uygulamanın ayrıca taraflar arasındaki menfaat dengesine daha uygun bir çözüm olacağına da dikkat çekti.